Με εμφανείς επιρροές από τους Γκασπάρ Νοέ (Love), Μπράιαν Ντε Πάλμα και Ρόμαν Πολάνσκι, ο Φρανσουά Οζόν φέρνει στη μεγάλη οθόνη ένα απενοχοποιημένα kinky ερωτικό θρίλερ που δίχασε κοινό και κριτικούς στο επίσημο διαγωνιστικό του 70ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών.

Η ουσία της υπόθεσης είναι σε γενικές γραμμές ότι μια νεαρή κοπέλα, άνεργη, που υποφέρει από συνεχείς πόνους στην κοιλιά, οι οποίοι -σύμφωνα με τη γιατρό της- είναι ψυχολογικοί, ερωτεύεται με συνοπτικές διαδικασίες τον ψυχολόγο της (Paul), μετακομίζει σε λίγο καιρό σε ένα πανάκριβο διαμέρισμα μαζί του, ενώ δουλεύει part-time σε μια γκαλερί. Παράλληλα, επειδή ανακαλύπτει ότι ο εραστής της κάτι κρύβει, αναπτύσσει μια παράλληλη σχέση με τον δίδυμο αδερφό του και επίσης, ψυχολόγο της, που είναι το ακριβώς αντίθετό του – βίαιος και κτητικός. Κάπου εκεί χάνονται τα όρια πραγματικότητας και φαντασίας και γεννώνται μεγάλα ερωτήματα σε μια αιώνια μάχη δύο αδερφών, καθώς διαρκώς η Chloe ξυπνάει από διάφορα όνειρά της. Κάπου εκεί επίσης, μαζί με το κλιμακούμενο μυστήριο αρχίζουν να ξεδιπλώνονται και μια σειρά από μύχιες επιθυμίες και σεξουαλικούς πειραματισμούς, πάντα με όρους ανταγωνισμού και εξουσίας.

Από πού να αρχίσω λοιπόν! Η ταινία θίγει πολλά θέματα. Σίγουρα σε προβληματίζει, παρότι σε κάποια σημεία είναι αρχικά (και αχρείαστα) υπερβολική και ακραία. Κατ’ αρχάς είναι μια ιστορία αγάπης που θέτει ερωτήματα σημαντικά για όλα τα ζευγάρια. Πώς φανταζόμαστε τους συντρόφους μας; Ποιές είναι οι προσδοκίες μας; Πόσο μακριά θέλουμε να πάμε για να ανακαλύψουμε τα μυστήρια τους; Η ταινία εξερευνά τις φαντασιώσεις που κάποιοι από εμάς δεν θέλουμε να παραδεχτούμε εύκολα και τον βαθμό της σεξουαλικής ελευθερίας που επιτρέπουμε στον εαυτό μας μέσα σε μια σχέση. Ίσως δεν μπορούμε να τα έχουμε όλα από έναν άνθρωπο. Αυτό δε σημαίνει ότι ψάχνουμε αλλού, αλλά τι κάνεις με τις επιθυμίες και τις απογοητεύσεις, όταν αρχίζουν να επιβάλλονται; Ο Paul σαν ψυχολόγος, αλλά και σαν άντρας γενικότερα, είναι περιποιητικός, καλός ακροατής, τρυφερός και καθησυχαστικός. Μαθαίνεις από αυτόν, είναι μια πατρική φιγούρα και ένας διανοούμενος. Ο Louis αντίθετα, είναι κτηνώδης, αλαζονικός, βίαιος, ατίθασος, σεξουαλικά ακόρεστος. Η σεξουαλική κυριαρχία του Louis στην Chloe θυμίζει το 9 ½ Εβδομάδες και τη διφορούμενη φύση του Mickey Rourke, που ήταν τρυφερός και διεστραμμένος μαζί. Καθοδηγεί τη γυναίκα στη σχέση με όπλο το μυαλό του. Ο Paul και ο Louis αντιπροσωπεύουν δύο αντίθετα αντρικά αρχέτυπα, αλλά ο καθένας ανταποκρίνεται με τον τρόπο του στις επιθυμίες της Chloe.

Ένα άλλο θέμα που αξίζει να αναφέρω στην ταινία είναι το πως παρουσιάζει τη γυναίκα. Η Chloe παρουσιάζεται ως θύμα, ως σκεύος ηδονής, ως υποχείριο καθώς αποδέχεται οποιαδήποτε σεξουαλική επίθεση των διδύμων, μαζοχιστικά, απολαμβάνοντάς το, μέχρι που έρμαιο και των δύο, φτάνει ένα βήμα πριν την τρέλα. Αρχικά προσπαθεί να πείσει τον εαυτό της πως ο Paul είναι όλα όσα ζητάει. Την αγαπάει, την προσέχει, τη σέβεται, την προστατεύει, κάνουν έρωτα, της κάνει πρόταση γάμου. Αποδέχεται μέχρι και να δοκιμάσει τις πιο ακραίες επιθυμίες της (η σκηνή με το στραπόν). Θεωρητικά θα έπρεπε να ήταν ευτυχισμένη. Όμως, αυτό δεν της αρκεί. Αποζητά τη διαστροφή και κάποιον να κυριαρχήσει στο κορμί της, κάτι που βρίσκει στη μορφή και τον χαρακτήρα του Louis. Και φυσικά αυτή η ανάγκη της δεν είναι τυχαία. Προέρχεται από τα βιώματά της, την εσωστρέφειά της και την κακή σχέση που έχει με τη μητέρα της. Δεν μας ξαφνιάζει καθόλου η συγκεκριμένη ανάλυση του γυναικείου ερωτισμού, καθώς ο Ozon έχει δηλώσει πως πιστεύει ότι όλες οι γυναίκες φαντασιώνονται οι άντρες να τους συμπεριφέρονται σαν πόρνες.

Στα “κακά” της ταινίας προσθέτω και τον τρόπο που παρουσιάζει ένα σύγχρονο «επιτυχημένο» ζευγάρι. Ξαφνικά η Chloe, ενώ είναι άνεργη, μετακομίζει σε ένα πανάκριβο διαμέρισμα με υπέροχη θέα και η ζωή της με τον Paul είναι σαν να έχει βγει από διαφήμιση. Ακριβά έπιπλα, προσεγμένα ρούχα, γκουρμέ φαγητά, πολυτελή διακόσμηση, σε σημείο που ο ρεαλισμός πεθαίνει. Πρακτικά δεν είναι έτσι τα μεσοαστικά ζευγάρια στην Ευρώπη του σήμερα.

Κατά τα άλλα όσοι αγαπούν την εκκεντρική αισθητική του Φρανσουά Οζόν και δεδομένου ότι όλα τα σύγχρονα love stories περικλείουν μια ιδέα μαζοχισμού και διαστροφής σε μια πορεία που ξεκίνησε η E.L. James με τον γοητευτικό και απόλυτα τέλειο “Mr. Grey” της, σίγουρα έχουν να δουν πολλά καλά σημεία στην ταινία.

ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ: 3/5

Ο ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ ΦΡΑΝΣΟΥΑ ΟΖΟΝ ΜΙΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ

Joyce Carol Oates

Πάντα θαύμαζα την Joyce Carol Oates για την ακρίβεια στο γράψιμό της, τις προσεκτικές ψυχολογικές παρατηρήσεις, τους σύνθετους χαρακτήρες και τις έξυπνες πλοκές. Και το γεγονός ότι είναι κλεπτομανής πάντα μου άρεσε. Όταν έμαθα ότι έγραψε ιστορίες μυστηρίου με το ψευδώνυμο Rosamond Smith, ενδιαφέρθηκα για αυτά τα μυθιστορήματα-καθρέφτες, γνωρίζοντας ότι η αστείρευτη φαντασία της θα μου έδινε πολλή τροφή για μια ταινία. Έτσι έπεσα πάνω στο Lives of Twins. Κράτησα την υπόθεση του βιβλίου. Μια γυναίκα ανακαλύπτει ότι ο ψυχίατρός της και τώρα πια εραστής της, έχει έναν αδελφό που είναι κι αυτός θεραπευτής. Η Joyce Carol Oates διηγείται την ιστορία με πιο ρεαλιστικό τρόπο, ενώ εγώ βούτηξα περαιτέρω στις νοητικές πτυχές της ιστορίας, τοποθέτησα τη δράση στη Γαλλία και πρόσθεσα την ιατρική αποκάλυψη στο τέλος. Παρ’ όλα αυτά, η ταινία διερευνά τα αγαπημένα θέματα της συγγραφέως: τις νευρώσεις, το σεξ και τη σκοτεινή πλευρά των διχασμένων προσωπικοτήτων.

Δίδυμα

Ήθελα να ασχοληθώ με το θέμα των διδύμων ως κάτι συναρπαστικό, τερατώδες και καλλιτεχνικό. Είχα την ιδέα να έχω την Chloe να δουλεύει σε ένα μουσείο. Έχει μολυνθεί από τα έργα τέχνης που φυλάει. Στην αρχή της ταινίας, τα έργα στο μουσείο είναι αρκετά ευχάριστα αισθητικά, αλλά όσο η ταινία προοδεύει γίνονται πιο σωματικά και τερατώδη, αντικατοπτρίζοντας την εσωτερική της θύελλα. Φυσικά σκέφτηκα το Dead Ringers. Υποψιάζομαι ότι η Joyce Carol Oates έγραψε το βιβλίο αφού είδε την ταινία του Cronenberg, που ήταν επίσης σωματική και σχετική με τη γυναικολογία. Παρ’ όλα αυτά, στην περίπτωσή του, η ιστορία αφηγείται από την οπτική των διδύμων, ενώ η J. C. Oates επικεντρώνεται στη νεαρή γυναίκα αιχμάλωτη ανάμεσα σε δύο αδέλφια. Ήταν σημαντικό για ‘μένα να τοποθετήσω την Chloe στο κέντρο της ιστορίας και να απεικονίσω τη σύγχυση της.

Ψυχανάλυση

Για πολύ καιρό ήθελα να παρουσιάσω την εμπειρία μιας ψυχαναλυτικής συνεδρίας στο σινεμά. Αρχικά η Chloe κάθεται απέναντι από τον ψυχαναλυτή της, μονολογώντας για τα όνειρα της, τα αισθήματα της, την οικογένεια της… Το κοινό βουτάει στην προσωπική της ζωή και μπορεί να νιώσει αμήχανα: Θα συμβαίνει αυτό την επόμενη μιάμιση ώρα; Δεν ήθελα να περιοριστώ σε ένα κλασικό ψυχαναλυτικό σκηνικό σε ένα ουδέτερο, στατικό περιβάλλον με προκαθορισμένους κανόνες. Αναζήτησα να αιχμαλωτίσω κάτι πιο ρευστό. Ήθελα το κοινό να ακολουθήσει τη θεραπεία της με τον ίδιο τρόπο που μπορεί ένας ψυχαναλυτής να ακούσει τους ασθενείς του, με μια άλλη ροή. Τα οπτικά εφέ και οι οπτικές γωνίες που αλλάζουν σ’ αυτές τις πρώτες συνεδρίες σχεδόν κοντράρουν τον διάλογο. Αν ακούσεις προσεκτικά ή δεις την ταινία δεύτερη φορά, συνειδητοποιείς ότι όλα λέγονται στα δέκα πρώτα λεπτά. Αλλά δεν τα ακούς απαραίτητα.

Διπλή ζωή

Ο χαρακτήρας του Louis μπορεί να θεωρηθεί ως κάτι που επιτρέπει στην Chloe να βιώσει τις επιθυμίες της και τις φαντασιώσεις που απαγορεύει στον εαυτό της να νιώσει με τον Paul, καθώς η αγάπη της την εμποδίζει να ικανοποιήσει μια πιο έντονη και χωρίς αναστολές σεξουαλικότητα. Οι ταινίες μου έχουν συχνά να κάνουν με τις ανάγκες μας για το φανταστικό με σκοπό να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα. Σε κάθε ερωτική σχέση, ακόμα και σε μια ικανοποιητική σχέση, υπάρχει ένα στοιχείο απόγνωσης και μία ανάγκη για έναν νοητικό χώρο όπου οι φαντασιώσεις μπορούν να εκφράζονται. Ο σύντροφος μας δεν μπορεί ποτέ να ικανοποιήσει όλες μας τις επιθυμίες. Συχνά χρειαζόμαστε κάτι περισσότερο ή διαφορετικό, κάτι συνοδευτικό.

Ένα εγκεφαλικό θρίλερ

Η έντονη υποκειμενικότητα των πρώτων δέκα λεπτών αιμορραγεί στο υπόλοιπο της ταινίας. Η ιδέα ήταν να ακολουθήσουμε την Chloe  με έναν γραμμικό τρόπο, δημιουργώντας μια αφηγηματική ένταση παίζοντας με στοιχεία αγωνίας, ενώ μένουμε αγκυροβολημένοι σε μια κυμαινόμενη πραγματικότητα γεμάτη με νοητικές βουτιές. Αυτό μου επέτρεψε να παρεκκλίνω από μια αγνά ρεαλιστική καταγραφή και να φλερτάρω με τον φανταστικό κόσμο του χαρακτήρα. Μου άρεσε η ιδέα ότι οι εξωτερικοί κίνδυνοι και οι απειλές που αντιλαμβάνεται η Chloe δεν αποκαλύπτουν την εσωτερική της αναστάτωση.

Η σκηνοθεσία

Μετά από ένα συγκρατημένο, κλασικό φιλμ όπως το Frantz, το να βουτήξω στον φανταστικό κόσμο της Chloe μου έδωσε χώρο για να κάνω πιο τολμηρές στιλιστικές επιλογές. Ο Διπλός Εραστής διηγείται μια επί της ουσίας εγκεφαλική ιστορία και η ιδέα μου ήταν να το σκηνοθετήσω αρχιτεκτονικά, παίζοντας με τη συμμετρία, τις αντανακλάσεις και τη γεωμετρία. Όλα τα σκηνικά στήθηκαν για να δημιουργήσουν την εντύπωση ότι κάτι χτίζεται, ότι ένας εγκέφαλος καλλιεργεί μία σκέψη. Γύρισα τις τελευταίες μου ταινίες σε 35mm φιλμ αλλά για τον Διπλό Εραστή επέστρεψα στο ψηφιακό και στο cinemascope και στόχευσα για μία πιο αιχμηρή, πιο σύγχρονη εικόνα, χειρουργική σε στιγμές, αλλά κυρίως ευχάριστη αισθητικά.

Marine Vacth

Όταν ονειρεύτηκα το πρότζεκτ πριν από 4 χρόνια, δεν μου πέρασε από μυαλό να επιλέξω τη Marine, καθώς ήταν πολύ νέα για τον ρόλο. Αλλά από τη στιγμή που επέστρεψα στον Διπλό Εραστή μετά το Frantz, η Marine είχε ωριμάσει, είχε κάνει παιδί, είχε γίνει γυναίκα. Και θέλαμε και οι δύο πολύ να συνεργαστούμε…

Jérémie Renier

Αυτή είναι η τρίτη ταινία στην οποία έχω συνεργαστεί με τον Jérémie, μετά το Criminal Lovers και το Potiche. Στο μυαλό μου ήταν ακόμα ο έφηβος που συνάντησα το 1998, οπότε δεν ήμουν πεπεισμένος, όταν κάναμε δοκιμαστικά. Υπέθεσα ότι δεν είχε την απαραίτητη ωριμότητα για τους ρόλους, αλλά με εξέπληξε ευχάριστα που ανακάλυψα ότι είχε αποκτήσει δύναμη και μια αρρενωπότητα. Και όταν δοκίμασε μερικές σκηνές με τη Marine υπήρχε πραγματική ερωτική χημεία ανάμεσα τους. Το σημείο αφετηρίας ήταν απλό και διττό: ο καλός και ο κακός. Αλλά καθώς ο Jérémie εμπότισε τους χαρακτήρες με πολυπλοκότητα, έγινε γρήγορα προφανές ότι ο πιο δύσκολος να αντιμετωπίσει ήταν στην πραγματικότητα ο Paul. Είναι ο πιο μυστηριώδης από τους δύο, αυτός που κρύβεται περισσότερο. Μπορούμε να προβάλλουμε περισσότερα πάνω του, πυροδοτεί τη φαντασία μας. Δουλέψαμε πάνω στα ρούχα, στο στυλ των μαλλιών, στις φυσιογνωμικές διαφορές, τον τρόπο που κινούνται, που μιλούν. Στην αρχή, φανταστήκαμε μια πιο βαθιά, πιο επιβλητική φωνή για τον Louis, μετά καταλάβαμε ότι, αν έχουν την ίδια φωνή, η κατάσταση μοιάζει ακόμα πιο ενοχλητική.

Paul/Louis

Ήθελα ο Paul να περάσει ως ένας καλός ψυχοθεραπευτής, του οποίου η συναναστροφή με την Chloe μοιάζει αληθινή. Ο Louis, από την άλλη, παραβαίνει όλους τους κανόνες και το πλαίσιο της ψυχανάλυσης. Κάνει εξωφρενικές δηλώσεις και ερμηνείες. Στην πρώτη τους συνεδρία, δίνει την εντύπωση ότι ξέρει την Chloe, οδηγώντας το κοινό να αναρωτιέται μήπως είναι ο Paul. Είναι σαν ο Louis να λέει φωναχτά όλα όσα δεν έχει πει ο Paul και να τα λέει ωμά, χωρίς ταμπού ή υπερεγώ. Ό, τι σχετίζεται με τα αδέλφια είναι διατυπωμένο σε εικόνες που καθρεφτίζονται, ειδικά στη διακόσμηση. Το γραφείο του Paul είναι άνετο και φιλόξενο, με δερμάτινα καθίσματα, πλούσια χαλιά και θερμά χρώματα. Το γραφείο του Louis είναι παγερό, με μάρμαρο, ψυχρά χρώματα και ψεύτικα λουλούδια. Όσο για τους ίδιους τους καθρέφτες, του Paul είναι οριζόντιοι και του Louis είναι κάθετοι.

Οι μητέρες

Τρεις γυναίκες στη ζωή της Chloe μπορούν να θεωρηθούν μητρικές φιγούρες. Η Myriam Boyer, που παίζει τη γειτόνισσα, είναι η πιο επεμβατική, κάπως χοντροκομμένη μητέρα που καταβροχθίζει, λίγο μάγισσα με την ταριχευμένη της γάτα. Μου άρεσε πάντα η φωνή της Myriam Boyer. Σε ελάχιστο χρόνο, θεμελιώνει τον χαρακτήρα της, τον μόνο στην ταινία που φέρνει λίγο χιούμορ και ελαφρότητα σε μια κατά τα άλλα ενοχλητική παρουσία. Η Jacqueline Bisset είναι εκείνη η μητέρα που φροντίζει την ανάπηρη κόρη της. Η επιλογή της Jacqueline Bisset ήταν προφανής, χάρη στην αγγλοσαξονική της γοητεία. Η Dominique Reymond είναι η κλινική μητέρα, η επιστήμονας που δίνει στην Chloe την πληροφορία για την κατάστασή της με ευγένεια και χωρίς συναισθηματική εμπλοκή. Μου αρέσει αυτός ο συνδυασμός της άνεσης και της ενσυναίσθησης που φέρνει η Dominique στον ρόλο.

Λίγα λόγια για την ταινία

Η Chloé (Marine Vacth), μια ευάλωτη νεαρή γυναίκα με καταθλιπτικές τάσεις, αρχίζει ψυχοθεραπεία και ερωτεύεται τον ψυχίατρο της Paul (Jérémie Renier). Μερικούς μήνες αργότερα μετακομίζουν στο ίδιο σπίτι και σύντομα ανακαλύπτει ότι ο εραστής της κρύβει την πραγματική του ταυτότητα. Ο  François Ozon, ένας γνήσιος Γάλλος δημιουργός, προσπερνά τις αναστολές του αμερικανικού σινεμά και επιστρέφει με τον Διπλό Εραστή, ένα μεστό ερωτικό θρίλερ με αποχρώσεις ηδονοβλεψίας και εκλεπτυσμένης διαστροφής, φόντο το -πάντα γόνιμο έδαφος για ιστορίες πάθους- Παρίσι και πρωταγωνιστές ένα σεξουαλικό τρίο με απολαυστική χημεία. Η καθηλωτικά φωτογενής, εύθραυστη και παραπλανητική παρουσία της Marine Vacth (Jeune & Jolie) βρίσκει το τέλειο ταίρι στο εύπλαστο πρόσωπο του Jérémie Renier (In Bruges) που καλείται να υποδυθεί τον εραστή σε μία ακόρεστη σεξουαλική πλάνη, όπως μόνο το καλό σινεμά ξέρει να στήνει. Η ταινία φιλοξενεί την εμβληματική Jacqueline Bisset, ενώ βασίζεται σε βιβλίο της διακεκριμένης Αμερικανίδας Joyce Carol Oates.

Από τις 11/1 στους κινηματογράφους.

Δείτε το trailer:

Δείτε περισσότερα για τις ταινίες της εβδομάδας, featurettes και film clips αυτό το Σάββατο στις 23:00 στην εκπομπή Cinelovers στην τηλεόραση του ATTICA.

Καλή διασκέδαση!

xxx.

Xenia